در دنیای مدرن امروز حمل و نقل ریلی جایگاه ویژهای دارد. ایمنی بالا، هزینه کم و … باعث شدهاند تا این روش حمل و نقل از اهمیت بالایی برخوردار باشد و توسعه آن نشان توسعه منطقهها باشد.
در میان ۱۰ شرکت بزرگی که براساس گزارشی که در سال ۲۰۱۷ منتشرشده است و در بازار سهام کشورهای مختلف جهان حضور دارند، بیشترین ارزش بازار در حمل و نقل ریلی در اختیار ۴ شرکت آمریکایی، ۳ شرکت ژاپنی، یک شرکت کانادایی، یک شرکت هنگکنگی و یک شرکت چینی است.
شرکت یونیون پاسیفیک در این فهرست در صدر شرکتهای دارای بیشترین ارزش بازار قرار دارد و توانسته است با ۸۶/۸ میلیارد دلار بیشترین ارزش بازار را در میان شرکتهای راهآهن به خود اختصاص دهد. پس از این شرکت، راهآهن ملی کانادا قرار دارد که ارزش بازار آن ۹/ ۵۵ میلیارد دلار اعلامشده است. پس از این دو شرکت نیز «سیاسایکس» از ایالاتمتحده با ۸/ ۴۳ میلیارد دلار در رده سوم قرار دارد. ارزش بازار شرکت «نورفولک سوثرن» که در رده چهارم این فهرست جای گرفته است، حدود ۳۶ میلیارد دلار تخمین زده میشود و این درحالی است که بهترین شرکت ژاپنی یعنی «راهآهن شرقی ژاپن» باارزش بازار ۲/ ۳۴ میلیارد دلار، جایگاه پنجم جهانی را کسب کرده است.
در رتبه ششم این فهرست نام یک شرکت هنگکنگی دیده میشود. شرکت «امتیآر» توانسته است باارزش بازار ۳/ ۳۳ میلیارد دلار به این رتبه دست پیدا کند. پسازاین شرکت نیز یک شرکت ریلی ژاپنی دیگر به نام «راهآهن مرکزی ژاپن» جای دارد که ارزش بازار آن در حدود ۶/ ۳۲ میلیارد دلار برآورد میشود. رتبه هشتم این فهرست متعلق به شرکت آمریکایی «راهآهن پاسیفیک کانادایی» است که ارزش بازار آن به ۲۲ میلیارد دلار میرسد و پسازآن نیز شرکت راهآهن داکین از چین قرار دارد که ارزش بازار آن ۶/ ۱۶ میلیارد دلار است. در رتبه دهم این فهرست نیز نام شرکت «راهآهن غربی ژاپن» دیده میشود که ارزش بازار آن ۸/ ۱۲ میلیارد دلار است.
نگاهی به شرکتهای برتر ریلی جهان
در بالا نام شرکتهای دارای بیشترین ارزش بازار در جهان ذکر شد. در این قسمت به معرفی برخی از ویژگیهای این شرکتها میپردازیم. شرکت یونیون پاسیفیک که در فهرست ارائهشده در جایگاه نخست قرار دارد، درسال ۱۸۶۲ تأسیسشده و یکی از شرکتهای قدیمی فعال در حوزه حمل و نقل ریلی است. این شرکت در عرصه حمل و نقل بار فعالیت میکند و در سال ۲۰۱۶ حدود ۴/ ۸ میلیون محموله از سوی این شرکت منتقلشده است. شرکت راهآهن ملی کانادا نیز که از سال ۱۹۱۸ فعالیت میکند، پیشتر در زمینه ی ارائه خدمات حمل و نقل مسافر و بار فعالیت میکرد و این کار را تا دهه ۱۹۷۰ میلادی نیز ادامه داد اما اکنون تنها بر حوزه حمل و نقل بار متمرکزشده است. میزان باری که این شرکت در این کشور پهناور آمریکای شمالی جابهجا میکند بیش از ۵/ ۲ میلیارد تن-کیلومتر در هرسال است. تعداد کارکنان این شرکت در سال ۲۰۱۶ به بیش از ۲۲ هزار نفر میرسید و درآمد آن نیز بیش از ۱۲ میلیارد دلار کانادا در سال است.
شرکت سیاسایکس از سال ۱۹۸۶ فعالیت میکند و بر حمل و نقل ریلی متمرکزشده است. درآمد آن از محل جابهجایی بار در سال ۲۰۱۶ به حدود ۱۱ میلیارد دلار میرسد. شرکت نورفولک سوثرن از سال ۱۹۸۲ به فعالیت مشغول شده است و درآمد آن نیز به حدود ۱۰ میلیارد دلار میرسد. این شرکت نیز عمدتاً در حوزه حمل و نقل بار فعالیت میکند. راهآهن شرقی ژاپن ازجمله شرکتهایی است که هم درزمینه ی بار و هم مسافر فعالیت میکند و تاریخ آغاز بهکار آن سال ۱۹۸۷ است. درآمد این شرکت در سال ۲۰۱۶ به حدود ۸۷/ ۲ تریلیون ین میرسید و حدود ۷۳ هزار نفر در آن مشغول بهکار هستند. این شرکت سالانه ۱۷/ ۶ میلیارد نفر را جابهجا میکند و بهطورکلی عملکرد آن ۵/ ۱۳۰ میلیارد نفرکیلومتر است. شرکت امتیآر نیز که در زمینهٔ حمل و نقل مسافر فعال است و تاریخ آغاز به کار آن به سال ۱۹۱۰ بازمیگردد، در سال در حدود ۵ میلیون نفر را جابهجا میکند.
راهآهن مرکزی ژاپن از سال ۱۹۸۷ فعالیت عمده خود را آغاز کرده است و خدمات مسافری ارائه میکند. این شرکت هرساله در حدود ۵۲۸ میلیون نفر را جابهجا کرده و در هرسال ۸/ ۵۵ میلیارد نفر-کیلومتر را طی میکند. بیش از سهچهارم مسیری که این شرکت طی میکند، الکتریکی است و ۲۸ درصد آن نیز پرسرعت است. راهآهن پاسیفیک کانادایی که از سال ۱۸۸۱ مشغول به فعالیت است در سال ۲۰۱۶ حدود ۶ میلیارد دلار کانادا درآمد بهدست آورده است. این شرکت سابقاً بر حمل و نقل بار و مسافر تأکید داشت اما در طول زمان بهسوی حمل و نقل بار رفت. شرکت داکین که از سال ۲۰۰۴ آغاز بهکار کرد، بیش از ۴۰ هزار نفر نیرو دارد و بیشتر با اهدافی مانند انتقال زغالسنگ توسعهیافته است. بااینوجود این شرکت بر فعالیتهای حمل و نقل مسافر نیز تأکید دارد. به این منظور، این شرکت ۱۵ مسیر مسافری را در برنامه کاری خود دارد. عمر راهآهن غربی ژاپن نیز به خصوصیسازی انجامشده در سال ۱۹۸۷ در این کشور برمیگردد. این شرکت نیز در عرصه حمل و نقل مسافر خدمت میکند و درآمد آن در سال ۲۰۱۳ به ۳/ ۱ تریلیون ین رسیده بود. این شرکت سالانه در حدود ۷۸/ ۱ میلیارد مسافر را جابهجا میکند و در کل حمل و نقل آن به ۶/ ۵۲ میلیارد نفرکیلومتر میرسد.